^Powrót na górę strony

Gmina Bobrowniki

foto1 foto2 foto3 foto4 foto5

Zbudowany w latach 1787 - 1788 Kościół parafialny p.w. św. Anny w Bobrownikach to murowana świątynia, którą ufundował Kajetan Sierakowski, zwolennik Konstytucji 3 Maja i Poseł na Sejm Wielki (1788-1792) stąd doroczne uroczystości Narodowego Święta Trzeciego Maja w tej świątyni zyskują dodatkową symbolikę. Świątynia została kapitalnie przebudowana i rozbudowana w latach 1994 - 1997. 

W kościele zachowało się zabytkowe barokowe wyposażenie.

Najstarsza wzmianka o parafii Bobrowniki pochodzi z 1321 r. i pojawia się przy okazji sporu o parafie Bobrowniki, Szpetal i Przypust między diecezjami płocką i włocławską. Spór rozstrzygnięto na korzyść diecezji włocławskiej. 

Pierwszą znaną świątynią murowaną stojącą w pobliżu rynku (w miejscu obecnego kościoła p.w. św. Anny) był kościół p.w. Wszystkich Świętych zniszczony pożarem w 1584 r. Został on odbudowany jeszcze tego samego roku jako drewniany p.w. św. Marcina. Parafialną świątynią był jednak wtedy drugi istniejący w Bobrownikach kościół p.w. Wszystkich Świętych (znajdujący się poza miasteczkiem). Potwierdzają to dokumenty wizytacyjne sporządzone w 1598 lub 1599 r. Po 1639 r. kościół p.w. Wszystkich Świętych "miał zostać odbudowany (jako murowany)" sumptem Andrzeja Kolasa, mieszczanina z Nieszawy. Prace murarskie wstrzymano jednak, a obecny stan wiedzy nic więcej nie pozwala nam w tej sprawie pisać.

Wizytatorzy, którzy odwiedzili parafię w 1710 lub 1711 stwierdzili, że był tu jeden drewniany kościół p.w. św. Marcina - niekonsekrowany choć "posiadający indult na sprawowanie nabożeństw". Istniała przy nim szkółka parafialna. W 1725 r. drewniany kościół opisano jako "znacznie zniszczony". W 1772 r. zbudowany został kolejny kościół p.w. św. Marcina. Parafię Bobrowniki oprócz miasteczka tworzyły wsie: Polichnowo (w dokumentach wizytacji biskupich parafii Bobrowniki podana po raz pierwszy w XVI w.), Gnojno (XVI w.), Rzeczna (XVI w.), Szczerbiny (XVI w.), Celiny (XVI w.), młyn Rudny (XVI w.), Olendry (zapewne chodzi o Bógpomóż, XVII w.) oraz wymienione po raz pierwszy w kościelnej dokumentacji wizytacyjnej w XVIII w. wsie Bógpomóż, Brzustowa, Mościska, Zawada, Zmyślin, Jonne, Rek, Borek, Osiny, Gnojnica, Wąkole (Wąkolek), Popiołkowo. W 1778 r. proboszcz Bobrownik postulował przyłączenie do jego parafii wsi Rybitwy i Miszek należących do parafii Nieszawa.

Od 1787 r. trwały prace budowlane przy wznoszeniu nowego murowanego kościoła, którego budowę zakończono w 1788 r. Dokonano jej z fundacji Kajetana Sierakowskiego. Budową kierował architekt Kalinowski z Warszawy. 

Przewidywano nadanie zbudowanemu z fundacji Sierakowskiego kościołowi dodatkowej funkcji administracyjnej, tj. przechowywania akt znajdujących się na zamku bobrownickim. 

W latach 1994 - 1997 kościół rozbudowano o dwie boczne kaplice i zakrystię. Przebudowany kościół zatracił cechy barokowe. Wartość zabytkową posiada następujące wyposażenie i elementy wystroju kościoła:

- neogotycki ołtarz główny (XIX w.),

- barokowa chrzcielnica (XVIII w.), 

- barokowa kropielnica (XVIII w.),

- dwie drewniane tablice inskrypcyjne informujące o fundacji kościoła oraz o budowniczym Janie Kalinowskim (zm. 1787 r.), 

- kielichy z XVIII w.,

- dwa dzwony z 1779 r. i 1782 r. wykonane w toruńskiej ludwisarni Krugera.

Poza tym wśród elementów zabytkowego wystroju i wyposażenia wymieniane są dwa obrazy fundatorów kościoła z XVIII w., gotycko - renesansowa monstrancja z początków XVII w., dwa późnobarokowe ołtarze boczne.

Do parafii Bobrowniki należy kościół filialny p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa zbudowany w 1996 r. w miejscowości Gnojno zwany miejscowo "kaplicą". Do wyposażenia jego wnętrza należą przywiezione przez repatriantów z kresowej parafii Otołczyce (diec. Pińska) dwa obrazy z 2 poł. XVIII w. Wskrzeszenie Piotrowina i św. Józef z Dzieciątkiem.

Opracował Karol Kostrzewski

Bibliografia

L. Kajzer, A. Horonziak, Budownictwo obronne ziemi dobrzyńskiej, Włocławek 1995, s. 24, 99. 

W. Frątczak, W. Kujawski, A. Poniński, K. Rulka, L. Urbański, Diecezja Włocławska 2000, s. 565. 

M. Krajewski, A. Mietz, Zabytki ziemi dobrzyńskiej. Przewodnik bibliograficzny, Włocławek 1996, s. 9-10, 42.

W. Kujawski, Źródła kościelne do dziejów zawiślańskich terenów diecezji kujawsko-pomorskiej [w:] "Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie", t. 14: Wyznania na Kujawach wschodnich i ziemi dobrzyńskiej, Włocławek 2000, s. 229-230, 236, 240, 244, 252, 253, 259, 263-264. 

COPYRIGHT 2001-2015   Strona Gminy Bobrowniki nad Wisłą